1 miljard vrouwen - En niemand die kijkt

In 2025 zullen wereldwijd meer dan 1 miljard vrouwen in de (Permenopauze zijn. Eén op de acht mensen op aarde, niet ziek, niet oud, maar onzichtbaar geworden. In Nederland alleen al is in 2025 naar schatting 1 op de 4 vrouwen in de (peri)menopauze. En wie vrouwen tussen de 40 en 65 meerekent, ziet dat het meer dan 1 op de 3 is. En de wereld? Die zwijgt, alsof dit geen gezondheidsvraagstuk is. Geen sociaal, economisch of politiek thema. Alsof het niet uitmaakt dat miljoenen vrouwen elke dag vechten tegen een lichaam dat verandert, en een systeem dat weigert mee te veranderen. Terwijl deze vrouwen ook de economie, het gezin en vaak ook de zorg dragen.

De menopauze heeft geen vaste leeftijd. Ze komt niet altijd ‘rond je vijftigste’. Soms treedt ze op bij vrouwen van 42 of 35 – of na een operatie – of als gevolg van chronische stress, ondergewicht, toxische belasting of hormonale verstoringen. Toch wordt er gedaan alsof het een afgerond hoofdstuk is. Een ‘overgang’. Een fase waar je gewoon even doorheen moet.

Maar de feiten liegen niet. Vrouwen brengen gemiddeld 40% van hun leven door na de menopauze. Meer dan 60% van hen ervaart ernstige klachten: uitputting, depressie, gewrichtspijn, hartkloppingen, hersenmist, opvliegers, angst, slapeloosheid. Meer dan 75% krijgt geen hulp, geen plan, geen begeleiding. Miljoenen vrouwen verliezen hun werk, stoppen met sporten, of trekken zich terug uit het sociale leven omdat hun lichaam hen in de steek lijkt te laten. Dit is geen vrouwenprobleem. Dit is een maatschappelijk probleem. Wat gebeurt er als 1 miljard vrouwen tegelijk niet worden ondersteund?

In de zorg zien we een stille toename van hartziekten, osteoporose, auto-immuunziekten en cognitieve achteruitgang. Dat is geen toeval, oestrogeen is niet alleen een voortplantingshormoon – het beïnvloedt vrijwel elk orgaanstelsel. Toch is de zorg daar nauwelijks op ingericht. In opleidingen komt het nauwelijks aan bod. In behandeltrajecten wordt het zelden serieus genomen. En in veel gevallen blijft het bij een korte opmerking: "Het hoort erbij." Op de werkvloer hebben we het over vrouwen van 40 jaar en ouder – de ruggengraat van de arbeidsmarkt. Vrouwen in de zorg, het onderwijs, de overheid, in leiderschap, in ondernemerschap. En als zij uitvallen, begrijpt niemand waarom. Burn-out, zeggen ze. Te druk thuis, emotioneel. Maar niemand vraagt: wat doet het lichaam op dit moment?

Ook binnen gezinnen dragen vrouwen vaak op meerdere fronten tegelijk. Ze zorgen voor kinderen én ouders, ze werken en ze dragen. En ondertussen worden ze van binnenuit afgebroken, niet omdat ze zwak zijn, maar omdat het systeem hen structureel overslaat. En omdat niemand vraagt: hoe voel jij je eigenlijk? In beleid en onderwijs blijft het oorverdovend stil. De menopauze komt niet voor in nationale preventieplannen. Niet in economische ramingen. Niet in de agenda van volksgezondheid. En zelfs in het publieke debat wordt er overheen gepraat, alsof het niet bestaat. Als je denkt dat de menopauze een zachte overgang is, dan heb je nog niet goed gekeken. Het is een biochemische storm. Een structurele herschikking van alles wat een vrouw fysiek, mentaal en hormonaal in balans houdt. Je kunt 100 hormoonprofielen laten maken, bio-identieke hormonen inzetten of endocrinologisch onderzoek doen - maar als het lichaam ‘oeroud’ reageert, verzuurd is of niet meer goed aan biochemische zuivering toekomt, dan vervalt het systeem in chaos. Geen enkel hormoon werkt dan zoals bedoeld, want de basis is kapot.

En dit treft niet een paar honderdduizend vrouwen. Dit treft miljarden. In 1990 waren er wereldwijd 467 miljoen vrouwen in de menopauze. In 2025 zijn dat er 1,1 miljard. In 2050 meer dan 1,6 miljard. En nog steeds heeft niemand een plan.

Als we blijven zwijgen, zullen miljoenen vrouwen in stilte lijden. Maar als we het serieus nemen, kunnen we van dit wereldwijde kantelpunt een keerpunt maken. In de zorg, in de wetenschap en in het mensbeeld. We hebben de kennis. We weten hoe hormonen werken. We begrijpen de biochemie. We weten wat voeding, suppletie, beweging en rust kunnen doen. Wat ontbreekt is erkenning. Wat ontbreekt is actie. Dit is geen fase. Dit is een systeemvraag. Voor vrouwen die het gevoel hebben dat hun lichaam hen tegenwerkt. Voor artsen die denken: “ik heb het nooit zo geleerd.” Voor beleidsmakers die gezondheid willen herzien. Voor werkgevers die uitval zien, maar het niet begrijpen. De menopauze is niet het einde van iets. Het is het begin van een nieuwe, krachtige, maar intense fysieke realiteit. En niemand zou dat alleen moeten doormaken.